Gemeentehuis1Een willekeurige passant van het pand Dorpsstraat 71 te Luyksgestel zal niet direct op de gedachte komen dat hij hier met een monument wordt geconfronteerd. Het gebouw heeft eerder een bescheiden en uitnodigende dan monumentale uitstraling. Toch zijn het juist deze eigenschappen die het voormalige gemeentehuis – want daar gaat het hier over - een betekenis geeft die boven het alledaagse uitgaat en die het waard is voor de toekomst bewaard te worden.
Het karakter van het gebouw wordt in eerste instantie bepaald door zijn plattegrond. Die is niet rechthoekig maar - zo staat het in de boeken - vlinder- of waaiervormig. De eerste benaming zegt meer dan de tweede. Het gebouw heeft in elk geval twee vleugels en een elegante middenpartij, die wordt bekroond met een speels torentje. De gastvrijheid van het geheel wordt geaccentueerd door een dubbele deur die ver genoeg open kan om een (bruids)stoet binnen te laten. Haar twee vleugelpanelen corresponderen met vier luiken aan de flankerende gevels. Die zijn duidelijk niet gemaakt om gesloten te worden.
De gastvrijheid van het huis wordt ten overvloede geïllustreerd door de bogen van het glazen bovenlicht en de forse houten luifel boven de voordeur. Bezoekers staan hier droog, zelfs als de deur gesloten is. De gevels zijn 'gelardeerd' met een royaal assortiment grote en kleine ramen. Aan invallend licht geen gebrek, zou men denken. Toch werden in 2001 in de verschillende daken nog zes flinke dakramen aangebracht. Dat zal wel nodig zijn geweest, want dat het geheel er fraaier op werd, is moeilijk vol te houden.
Omdat de inwoners van Luyksgestel sinds 23 juni 2016 alles weten van dakpannen zij hier vermeld dat de daken van het voormalige gemeentehuis zijn bedekt met tuile du nord pannen. Zij hebben het noodweer doorstaan.
Het gemeentehuis werd in de jaren 1931-1932 gebouwd naar het ontwerp van de Valkenswaardse architect Brenders. Hij verstond de kunst een prettig en goed op maat gesneden uiterlijk met een trefzekere functionaliteit te verenigen. Dat blijkt ook uit het binnenwerk. Hierin domineerde de raadszaal die, zoals het paste bij een niet overdadig uitgeruste gemeente, een multifunctioneel karakter had.
Naast deze zaal waren de kluis (!) en de kamer van de burgemeester gelegen. Fijnproevers zullen met genoegen vernemen dat het oorspronkelijke ’moer- en kinderbintenplafond met sleutelstukken' (een fraaie constructie van grote en kleine balken) bewaard is gebleven. Daaronder zetelden dus edelachtbaren als Marcel Magnée (1941-1945), J.A. Linders (1946-1960) Henk Roels (1961-1968) en Frank Houben (1968-1977). Wat in de loop der tijden wel verdween, was de gang met loketten van de burgerlijke stand. Deze werd in 1970 bij de raadszaal getrokken.Gemeentehuis H.Hartbeeld
Bewaard bleef een gedenksteen, ingemetseld in de muur van de hal. Hij draagt een afbeelding van Christus die zijn Heilig Hart toont, en de tekst 'Ter herinnering aan het besluit van
de Raad der gem. Luijksgestel van 22-9-1937 tot erkenning van Christus’ Koningschap’ Het past in een beeld dat voor de meeste inwoners van Luyksgestel voltooid verleden tijd is. Een reden temeer om er zuinig op te zijn.

Cas van Houtert
Dit artikel verscheen eerder in de Eyckelbergh van 29 maart 2017.
Gemeentehuis2